Een elektrische fiets is, zoals het woord het al zegt, een fiets met een elektromotor. Er zijn twee soorten elektrische fietsen, zo is er de fiets die wordt aangedreven in combinatie met de elektromotor en spierkracht, officieel fiets met trapondersteuning.
Ook is er E-bike, een fiets die wordt aangedreven door alleen een elektromotor.
Geschiedenis elektrische fiets
Al in de 19e eeuw werden er patenten aangevraagd die lijken op de ideeën van een elektrische fiets. Zo zijn er patenten voor een met batterij aangedreven fiets, een fiets die aangedreven werd door een dubbele elektrische motor, en een met het achterwiel aangedreven elektrische fiets.
De uitvinding uit de 19e eeuw is in de 20e eeuw in 1969 door ontwikkeld en opnieuw gepatenteerd. In 1992 werden elektrische fiets ‘Zike’ verkocht, hiernaast waren nauwelijks elektrische fietsen commercieel verkrijgbaar. In 1998 was dit aantal uitgegroeid tot minimaal 49 verschillende fietsen. Van 1993-2004 is de productie met zo’n 35% gegroeid, de productie van gewone fietsen daalde in die periode juist.
In de 21e eeuw werden de elektrische fietsen steeds beter door verbetering van de accutechnologie, ze werden lichter en konden toch langere afstanden op een volle accu behalen. Sparta was de eerste tweewielerfabrikant die de elektrische fiets zeer groot aanpakte. In 1998 werd de Sparta Pharos geïntroduceerd, in 2003 introduceerde Sparta de Sparta-ion. De Sparta-ion is volledig door Sparta zelf ontwikkeld, inmiddels maakt ook andere merken gebruik van deze ion technologie.
Producenten
China is op dit moment de grootste producent van elektrische fietsen, in 2004 verkochte Chinese fabrikanten zo’n 7,5 miljoen elektrische fietsen over de hele wereld. Het geschatte aantal elektrische fietsen in 2007 is zo'n 10-20% van alle tweewielers in vele grote steden wereldwijd.
Hoe werkt het?
Bij de fiets met trapondersteuning worden twee systemen het meest gebruikt om te meten wanneer de motor moet gaan aandrijven.
Zo is er de rotatiesensor, deze werkt hetzelfde als een kilometerteller op de fiets, een magneet komt langs de sensor en als de magneet vaker langs de sensor komt, zal de motor het wiel gaan aandrijven. Wanneer de magneet vaker langs de sensor komt, zal de motor ook harder gaan aandrijven.
Ook is er de trapkrachtsensor, wanneer je trapt op een fiets, vervormt het frame licht. Door een sensor te plaatsen, kan er gemeten worden hoe hard er getrapt wordt, hoe meer de vervorming, hoe meer aandrijving. Dit systeem zorgt ervoor dat er veel ondersteuning is bij het wegrijden, en minder bij het op topsnelheid fietsen.
Voor de veiligheid, worden er veel elektrische fietsen twee sensoren geplaatst, dus een combinatie van de rotatiesensor en de trapkrachtsensor.
Waar bestaat de elektrische fiets uit
Bij een elektrische fiets zijn naaste bekabeling drie onderdelen van groot belang, de motor, de accu en de display.
In de elektrische fietsen zit een borstelloze motor, dit zorgt ervoor dat de gebruiker de fiets ook zonder ondersteuning kan gebruiken zonder dat het veel zwaarder fiets. Wel is er natuurlijk het extra gewicht van de accu en de motor. De motor kan op drie verschillende plaatsen gemonteerd worden, in het frame, in het achterwiel of in het voorwiel. In Nederland en België hebben de meeste elektrische fietsen en voor-of achterwielmotor, motoraandrijving in het frame komt weinig voor.
Vroeger werd er op de elektrische fiets vooral gebruik gemaakt van lood- en niCd-accu’s. Deze zijn wegens verschillende redenen onbruikbaar geraakt, op goedkopere fietsen kunnen deze nog wel voorkomen, dit vanwege de lage aanschafwaarde. Tegenwoordig maken veel fietsers gebruik van de NiMH-accu's of Li-ion accu's. De technologie die nu begint door te breken is de LFP-accu.
De accu zit bijna altijd verwerkt aan of in de onderste framebuis, of achter de zadelbuis, of op/in/onder de bagagedrager. Ook worden de accu's verwerkt in fietstassen.
Via de display, die vaak op bestuur wordt gemonteerd, kan de gebruiker de hoeveelheid ondersteuning instellen. Displays zijn er verschillende soorten en maten, waar de één alleen een aan- en uitknop en drie standen ondersteuning heeft, kan je bij de andere je snelheid zien, je gemiddelde snelheid, hoeveel kilometer je nog kan fietsen met ondersteuning,( hoe voel je accu nog is), ook kan je de lampen aan doen en soms nog veel meer.
Ombouwpakketten gewone fiets
Er bestaan ook pakketten waarbij een gewone fiets om kunt bouwen tot een elektrische fiets, daarbij komt de accu's vaak onder of op de bagagedrager (of in de fietstas), en de motor in het voor of achterwiel. Dit is vooral populair wanneer mensen net een nieuwe fiets hebben gekocht en omdat het goedkoop is.
Emissievrije voertuigen
Elektrische fietsen leveren geen verbrandingsproducten op, daarom worden de meeste bestempeld als emissievrije voertuigen. Er wordt echter geen rekening gehouden met de milieueffecten van elektriciteitsopwekking, transport van elektriciteit en de productie en verwerking van de accu's. De stroomkosten per kilometer van een elektrische fiets zijn meer dan 50 keer zo laag als de brandstofkosten bij een auto.
Uitkomst
De elektrische fiets biedt uitkomst voor mensen met medische klachten en ouderen die zich op een gewone fiets niet makkelijk kunnen voortbewegen. Omdat er minder kracht nodig is om de pedalen rond te krijgen, ontlast de fiets de knie-en heupgewrichten. Ook is er minder kracht en uithoudingsvermogen nodig, daarom kunnen mensen langer (met minder inspanning) bewegen. Dat is goed voor het menselijk lichaam. Elektrische fietsen worden op dit moment vooral gebruikt door senioren, voor recreatieve ritjes en boodschappen.
Kentekenplaat en verzekering
De elektrische fietsen waar trappen vereist is, hebben (op dit moment) nog geen kenteken en verzekering nodig. De elektrische fietsen(E-bike) waarbij niet perse getrapt hoeft te worden, die zelfstandig kunnen rijden zonder te trappen, hebben echter, net als de ouderwetse spartamet, wel een (blauw) kenteken en minimaal een WA- verzekering nodig.